Wywoz kapitalu

Istotną właściwością ekonomiki fazy imperializmu jest nowe, odmienne w stosunku do kapitalizmu przedmonopolistycznego, znaczenie wywozu kapitału. W. Lenin wiązał to zjawisko z postępującymi procesami monopolizacji wewnątrz organizmów gospodarczych poszczególnych państw i kształtowaniem się na tym tle względnego nadmiaru kapitału. Wysoki stopień monopolizacji utrudnia bowiem lokatę kapitałów na rynku wewnętrznym i stymuluje do poszukiwania sfer zastosowania kapitałów za granicą. Należy podkreślić, że nadmiar kapitałów w krajach o wysokim stopniu monopolizacji ma charakter względny, tzn. iż w kraju eksportującym kapitał występują także dziedziny gospodarki, które są mniej rozwinięte, lecz dla monopoli nie stanowią one zbyt atrakcyjnej sfery lokaty. Wyższa stopa rentowności za granicą zachęca więc do jego eksportu. Prawidłowość sformułowana przez W. Lenina o nowej roli wywozu kapitału w porównaniu z eksportem towarów znajduje potwierdzenie także we współczesnym kapitalizmie. Świadczą o tym dane ilustrujące stosunek rozmiarów produkcji zagranicznej, tj. pochodzącej z eksportu kapitału, do wielkości eksportu danego kraju.