Podstawy i elementy gospodarki

Jeżeli system gospodarowania ogranicza  bądź eliminuje konkurencję między przedsiębiorstwami, która jest istotnym elementem systemu motywacji, mechanizm wytwarzania towarów też nie będzie dostatecznie sprawny. Wprawdzie przedsiębiorstwa mogą dążyć do obniżania kosztów produkcji, bo powiększa to zyski, jednakże nie będą dostatecznie zainteresowane w powiększaniu produkcji i unowocześnianiu wyrobów. Nie będą, gdyż wzrost produkcji może prowadzić do spadku cen, a więc i spadku zysków, a mając zapewniony zbyt (przy danej produkcji) nie będą zmuszane do wysiłków na rzecz unowocześniania wyrobów. Sytuacja będzie się oczywiście inaczej kształtować, jeśli przedsiębiorstwa konkurują między sobą, i to niezależnie od form tej konkurencji. Jeżeli w danym systemie gospodarowania utrzymuje się sytuacja rynku producenta, gdy na rynku występuje niedostatek towarów i producenci mogą bez trudu sprzedawać swoje wyroby, narzucając konsumentom warunki zbytu ? mechanizm wytwarzania towarów też będzie wykazywał poważne usterki. Sytuacja ta będzie się odbijała ujemnie na jakości wyrobów (zgodnie z porzekadłem ?ludzie to kupią” ? niezależnie od jakości, nawet ?buble”). Nie będzie także działał dostatecznie stymulator obniżki kosztów. Będzie się więc utrzymywał wysoki poziom cen, a potrzeby nabywców towarów nie będą zaspokajane w zadowalającym stopniu. Sytuacja rynku konsumenta zmienia ten obraz.