Mechanizm gospodarczy

W poprzednich rozdziałach poddaliśmy ogólnej analizie poszczególne kategorie i prawidłowości ekonomiczne występujące w procesach produkcji, wymiany i podziału dóbr oraz wzrostu gospodarki. W rozdziale I zostało zaznaczone, że prawidłowości procesów gospodarowania nie działają w sposób od siebie niezależny; są one między sobą powiązane. Ich działanie układa się w pewną całość. Powstaje określony układ działania praw ekonomicznych charakterystyczny dla danego rodzaju gospodarki narodowej. Układ ten nazywamy mechanizmem funkcjonowania, i rozwoju gospodarki narodowej. Podstawą mechanizmu funkcjonowania, określającą jego kształt i sposób działania, są główne cechy danego ustroju społeczno-ekonomicznego oraz struktura ekonomiczna jego gospodarki. W poszczególnych stadiach rozwoju danej formacji społecznej kształt tych głównych cech oraz struktura ekonomiczna gospodarki ulegają zmianie; wraz z tym ulega również zmianie mechanizm funkcjonowania gospodarki i sposób jego działania. Podstawy tego mechanizmu oraz jego charakterystykę w poszczególnych stadiach rozwoju kapitalizmu i socjalizmu omówimy w następnych rozdziałach, w niniejszym natomiast rozdziale przedstawiona zostanie ogólna charakterystyka tych podstaw oraz mechanizmu funkcjonowania gospodarki.